Sayaç Mühürleri Nedir? , sayaçlara yetkisiz kişiler tarafından dışarıdan müdahale edilmesini engelleyen bir güvenlik ürünüdür. Sayaç mühürleri, doğası gereği tahrip edilmeden açılamamaktadır ve bu özelliği sayesinde yetkisiz kişiler tarafından müdahale edilip edilmediği anlaşılmaktadır.
Sayaç Mühürleri Kullanım Alanları Nelerdir?
Sayaç mühürleri genel olarak;
- Elektrik, su, doğalgaz sayaçları,
- Karayolu taşımacılığı
- Akaryakıt taşımacılığı
Şekil 1:Sayaç mühürlerinin elektrik sayaçlarında kullanımı
Sayaç Mühürleri Kurcalama Yöntemleri ve Kurcalamaları Önleme
Sayaç mühürleri aşağıdaki yöntemlerden biriyle kurcalanabilirler;
• Mühürlerin veya mühür parçalarının taklit edilmesi
• Mühre zorla giriş ve giriş sonrası mührün onarımı
• Mührün dikkatli bir şekilde manipülasyonu
Sayaç mühürlere yapılan bu kurcalamalar aşağıdaki yöntemler sayesinde önlenebilir:
Ekstra bir güvenlik katmanı eklemek için sayaç mühürlerinde şirket logosu, şirket adı, eşsiz seri numarası ve ilgili barkodlar ürün üzerine çeşitli markalama yöntemleriyle yazılır. Mühür üzerine yazılan parti numarası, seri numarası, barkod gibi tanımlayıcı bilgiler kullanıcıya ürün izlenebilirliği sağlayarak sorun çıkan ürünü kolaylıkla tespit edebilme ve müdahale edebilme olanağı tanır. Mühürlerde bulunan tanımlayıcı işaretlere benzer şekilde markalama yapılarak mühür taklit edilebilir. Burada mühür üzerindeki seri numara, barkod vb. gibi tanımlayıcı işaretlerin iyi bir şekilde kaydedilmesi taklit mühür kullanılarak yetkisiz giriş yapılmasının önüne geçer.
Sayaç mührün iç parçası yetkisiz giriş esnasında kırılıp başka bir mühürden alınan iç parça kullanılarak yeniden monte edilebilir. Gökerplast Sayaç Mühürleri gövdeye zarar vermeden iç parçanın kırılıp yeniden kullanılmasına olanak vermeyecek şekilde tasarlanmıştır.
GP110 Kelebek Mühür: İç parça, gövde içerisine montaj edildikten sonra tıpanın da gövdeye montaj edilmesi ile sabitlenir. İç parçanın gövde içerisinden çıkarılması için tıpaya müdahale gereklidir. Tıpa gövde içerisine gömülü olduğu ve ultrasonik kaynak yöntemi ile gövdeye birleştirildiği için dışarıdan yapılacak müdahalelerde kırılarak kurcalama kanıtı bırakır. Bu mührün yapısı bozulmadan iç parçanın mühür içerisinden çıkarılmasına izin vermez.
*Ultrasonik kaynak yöntemi: Yüksek frekanslı titreşim enerjisinin ve hafif basıncın etkisiyle bir arada tutulan yüzeylere uygulanan kaynatma işlemidir.
GP125 Çıpa Mühür: Çıpa mühürler, çıpa mühür gövdesine çıpa iç parçanın montajı sonrası gövdede ve çıpa mühürde bulunan deliklerden telin geçirilmesi ile kilitleme sağlarken çıpa mühür iç parçasında bulunan tırnaklar gövdedeki yuvalara girerek müdahale sırasında açılma ve geri gelmeyi engeller.Ekstra güvenlik sağlamak amacıyla mühür gövdesi üzerine yazılan seri numara çıpa iç parçaya da yazılır.
GP130 Kelebek Mühür: İç parça mühür gövdesi üzerinde yer alan kaynak hattının sıcak kapama yöntemiyle iç bükey şekilde kapatılması ile gövdeye sabitlenmiştir ve iç parçaya müdahale etmek için mühür gövdesine zarar vermek gerekir. GP130 kelebek mührün tasarımı, iç parçanın kurcalama kanıtı bırakmadan mühür gövdesinden çıkarılmasına izin vermez.
GP140 Kombi Mühür: Kelebek mühürlerde var olan kilitleme mekanizmasına ek olarak GP140 kombi mühür ikinci bir kilitleme mekanizması sahiptir. Kombi mühürde kilitleme sağlandıktan sonra ikinci bir kilitleme mekanizması olan çıpa mühür iç parçası kelebek mühür iç parçasındaki yuvaya oturarak mühürdeki sağa dönme hareketini sonlandırır. Kilitleme sağlandıktan sonra iç parçalar hareket ettirilemez. Harekete zorlandığı anda kurcalama kanıtı oluşturur ve mühür yapısı bozulur. Burada iç parçalara müdahale edilerek başka bir mühürden alınan iç parçaların montaj edilmesi ve mührün yeniden kullanılması mümkün değildir. Çift kademeli kilit sistemine sahip GP140 kombi mühür tek parça gövdeden oluşmaktadır. Mühür gövdesine zarar vermeden iç parçalara müdahale etmek mümkün değildir.
Kaynakça
[1]-Wikipedia.‘Security seal’. Erişim: 06.04.2022. https://en.wikipedia.org/wiki/Security_seal